mércores, 7 de xuño de 2017

A XESTA



Nome en Galego: Xesta, xesta brava, xesta de vasoiras, xesta mansa, xesta amarela, xesta molar ou xesta moura.

Nome en Castelán: Alama, albareja, apiorno, barredoira, cabestro de ouro, chamiça, codeja, escoba, escoba amarga, escoba amarela, escoba de flor amarela, escobajera, escoba negra, escoba negreira, escobas, escobón, escobonera, genista angulosa, ginesta, ginesta angulosa, hiniesta, hiniesta branca, hiniesta de escobas, hiniesta escobar, hiniesta negra, illesta, inhiesta, giniesta, morisca, piorno, piorno amarelo, piorno negro, escoba de bruja.

Nome científico: Cytisus scoparius

Historia do seu uso na alimentación en Galicia e no mundo:
Non se coñecen moitos usos na cociña tradicional galega. As bagas de xesta teñen un aroma fragrante e picante, así como un sabor agridoce.
As bagas de xesta empréganse na elaboración da augardente de caña.
As choucroute son máis deliciosas e menos flatulentas.
Tomar infusións das súas bagas e flores era un costume dos avós, dicían que exercía unha acción benéfica sobre os riles e o estómago e era revitalizante. Ademais, o seu consumo fortalece o cerebro e os nervios, combate o catarro e a epilepsia.
En África utilízana como estimulante do apetito así como un antivenéreo.
En Mongolia as parturientes toman unha infusión de follas da xesta para relaxarse.
Unha vella receita medieval fala sobre o uso da xesta para expulsar as secundinas (placenta) tomando 30 pingas de aceite de xesta disolto en licor.

Unha das ensaladas con maior gusto de moitos pobos da serra peruana consiste en mesturar flores de xesta con anacos de pataca lixeiramente cocida, tomates, cebola e aguacate.





Descrición:
Pertence á familia das Fabaceae, habitando en gran parte de Europa e Asia occidental.
A xesta ten unha altura entre 1 a 4 m, moi ramificada. As ramas principais son verdes, estriadas e magras e poden ter un diámetro de 5 a 10 cm., xeralmente con 5 ángulos esmagados como costelas, ás veces alados lateralmente. As súas ramas son erectas e presentan 5 costelas, flexibles e sucadas lonxitudinalmente, as follas inferiores son trifoliadas e con pecíolo, as superiores e de ramos estériles son simples e sésiles . É un arbusto moi ramificado, con talos verdes angulosos, de pequenas e poucas follas caedizas, simples e lanceoladas ou ben compostas e trifoliadas, que miden entre 5 a 15 mm. de longo.
Na primavera (de abril a xuño) recóbrese enteiramente dunha multitude de flores amarelas papilonadas recendentes, duns 15 a 20 mm. de ancho e 30 mm. de longo, que en pouco tempo deixan ver os estames. As flores son grandes, axiais, solitarias ou en parella; pedúnculos dobres longos, de cor amarela.
Ao final do verán aparece o froito, un legume comprimido con forma de bagas alongadas, de 2 a 3 cm. de longo, 8 mm. de ancho e 3 mm. de espesor, cos bordos longamente pilosos. O froito vólvese negro, con pelos pardos ou brancos na marxe negra, e estoupa con ruído seco e espalla as súas sementes ao redor da planta nai. Adóitase dar en matogueiras e en claros de bosques.
É tóxica para o gando. E no caso dos humanos aconsellase prudencia no consumo, debido á súa toxicidade.

Posibles usos en alimentación das súas partes:
Aprovéitanse todas as partes para a elaboración de augardentes ou infusións.
Empréganse as súas flores sen abrir encúrtense en vinagre e empréganse como as alcaparras. As flores crúas engádense a ensaladas.
Os brotes verdes tenros úsanse para dar un sabor amargo á cervexa e facela máis embriagadora.
Coa semente tostada faise un sucedáneo do café.

ELABORACIÓN: NIÑO CON XESTA

Foto da elaboración en elmundo.es
Ingredientes (para 6 persoas): 2 puñados de flores de xesta, 4 flores de dente de león, 50 g de noces peladas, 8 gambas grandes peladas, 1 feixe de berros, 7 follas de pasta "bick", 1 ramallete de coandro, 1 ramallete de perexil, 1 ovo duro, 2 dentes de allo, 1 mazá verde, 1 cebola branca, o zume de 1 limón, 100 g. de aceite de oliva, 15 g. de vinagre de framboesa, sal e pementa.

Elaboración: Colocar catro follas de pasta "bick" nun molde. Escorrer as gambas, e distribuílas por encima xunto coas noces. Cubrir todo coas follas de pasta que quedan. Soldar as arestas. Poñer a cocer no forno de 15 a 20 minutos.

Preparar, lavar e secar os berros. Dispoñelos nunha ensaladeira e engadir as flores. Pelar e cortar en anacos a mazá, e mesturala coa ensalada. Separar a xema e a clara do ovo duro e machacalas. Para a vinagreta, nun cunco emulsionar o vinagre de framboesa e 30 g. de aceite de oliva. Engadir a clara de ovo, sal e pementa. Verter sobre a ensalada e mesturar. Sacar o niño do forno e colocalo nunha bandexa rodeado da ensalada. Decorar coas flores reservadas e esparexer sobre a ensalada a xema de ovo machacada.

Esta elaboración foi publicada nas recitas de primavera do Magacine de "El Mundo", xunto con outras receitas nas que se empregaban flores.

A mestura de flores e berros podería comercializarse envasada en atmósfera modificada, como ensalada lista para consumir.

Ningún comentario:

Publicar un comentario